Yüksek gerilim hattı nedir?
Elektrik iletim hattı, elektrik santralinde kontrollü ve planlı olarak elde edilmiş elektrik enerjisinin, santrallerden dağıtım hatlarına iletilmesini sağlayan hatlar olarak tanımlanıyor.
Elektrik üretim tesisleri ile, elektrik tüketim bölgeleri yakınlarındaki transformatör istasyonları; transformatör istasyonları ile son tüketici arasında elektrik enerjisi iletimini sağlayan sistemdir.
Elektrik hatlarının döşenmesinde maliyet, iletim hattının güzergahı, coğrafik durum, arazi durumu, hattın güvenlik konumu gibi hususlar inceleniyor.
Elektrik hattının güvenli bir şekilde yapımı ve elektriğin minimum kayıplarla iletilmesi çok önemlidir.
Elektrik iletim hatları yüksek ve düşük gerilim olmak üzere ikiye ayrılır. Bunlar yüksek gerilim hattı ve düşük gerilim hattı. Peki yüksek gerilim hattı nedir?
Yüksek gerilim hattı ne demektir?
Yüksek gerilim hatları genellikle santral ile yerleşke arasına döşeniyor. Yüksek gerilim hattı, üzerinde 1000 volt dan 154 000 volt a kadar gerilim taşıyabilen enerji nakil hatları olarak karşımıza çıkıyor.
Elektrik Yüksek Gerilim Tesisleri’nde can ve mal güvenliğinin sağlanması, ekonomik kayıpların önlenmesi için gerekli işletme hizmetlerinin yürütülmesini üstlenen yetkili kişilere ‘’Yüksek Gerilim İşletme Sorumlusu’’ denir.
İşletme sorumluluğunu üstlenecek mühendislerin,EMO tarafından verilen ‘’Elektrik YG Tesisleri İşletme Sorumluluğu’’ ve SMM belgesine sahip olmaları gerekmektedir.
NEDEN YAPILIR ?
– 1 kV’un üzerindeki tesisler; doğru kurulmadığında, doğru işletilmediğinde can ve mal güvenliği açısından büyük risk taşırlar. Bu nedenle; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Elektrik Mühendisleri Odası, riski azaltmak ve tesis güvenliğini artırmak için bazı yasal düzenlemeler yapmışlardır.
– 1 kV‘un üstündeki Yüksek Gerilim Tesisleri’nin işletme sorumluluğunu üstlenen elektrik mühendislerinin yetki ve yükümlülükleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca yürürlüğe konulan 30.11.2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’nde belirtilmiştir.
– Bu yönetmelik, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği kanunun hükümlerine dayandırılarak yasal ve zorunlu hale getirilmiştir.
– İşletme sorumluluğu, YG tesislerinin kuruluş aşamasının tamamlanması sonrasında yürütülen geçici kabul çalışmaları ile başlayıp, tesislerin gerilim altında bulunduğu süre içinde uygulanır.
NASIL YAPILIR ?
– İşletme sorumlusu, görevi üstlenmesini takiben mevcut YG tesislerini denetler, tesislerin hali hazır durumda işletme yönünden kusur ve eksiklerinin bulunup bulunmadığını belirler ve durumu işletme sahibine rapor eder. – Belirlenen işletme personelinin eğitimini yaptırır ve herhangi bir yanlış manevraya meydan vermeyecek şekilde gerekli önlemleri alır.
– YG tesislerinin tek hat şemasını hazırlayarak YG hücrelerinin yer aldığı bölüme asılmasını sağlar.
– Manevra yönergeleri hazırlayarak işletme personeline imza karşılığında verir.
– İşletmelerde gereken manevralar, işletme sorumlusu tarafından yapılır ya da kendi gözetimi altında ve sorumluluğu kendisine ait olmak üzere yetkili bir işletme personeli tarafından yapılabilir.
– İşletme sırasında ortaya çıkacak arıza açmalarında, açmanın değerlendirilerek gereken manevranın yapılması işletme sorumlusunun talimatıyla gerçekleştirilir.
– İşletmeye ilişkin topraklama testlerini, işletmenin çalışma koşullarına ve Elektrik Tesisleri’nde Topraklamalar Yönetmeliği’ne göre düzenli aralıklarla veya gerektikçe yaptırılmasından sorumludur.
